Gebogen Ribgewelf
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een gebogen ribgewelf is een type gewelf waarbij ribben de dragende constructie vormen en het gewicht van de gewelfkappen naar de steunpunten leiden.
Omschrijving
Een gewelf is een gebogen overspanning, oorspronkelijk vaak in metselwerk uitgevoerd, die dient om een ruimte te overdekken. Bij een ribgewelf zijn er specifieke ribben aangebracht die de krachten van het gewelf opvangen en concentreren op de plekken waar ze worden ondersteund, zoals pijlers, kolommen of muren. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld een graatgewelf, waarbij de snijlijnen van de gewelfkappen (de gebogen vlakken) de graten vormen en nog niet door ribben worden ondersteund. De ribben maken het mogelijk om grotere overspanningen te realiseren en het gewicht gerichter af te voeren. De ribben beginnen meestal op een zuil, console of in de muur en eindigen bovenaan in een sluitsteen of gewelfsleutel. Om de zijwaartse druk op te vangen, worden bij ribgewelven vaak steunberen en luchtbogen toegepast.
Toepassing en soorten
Ribgewelven worden vaak toegepast in grote ruimtes, zoals kerken en kathedralen, vanwege hun dragende capaciteit en esthetische waarde. Het ribgewelf ontstond uit het kruisgewelf en is kenmerkend voor de Gotische bouwkunst. Er bestaan verschillende soorten ribgewelven, waaronder het kruisribgewelf (met kruisende ribben), het waaiergewelf, het stergewelf en het netgewelf. Bij de bouw van ribgewelven werd, zeker historisch, vaak gebruik gemaakt van houten hulpconstructies, formelen genaamd, om de ribben te ondersteunen totdat het gewelf voltooid was.
Vergelijkbare termen
Kruisribgewelf
Gebruikte bronnen: